مبحث اوامر
اوامر " جمع امر است . امر يعنی فرمان . از جمله افعالی كه در
زبان عربی و هر زبان ديگر هست " فعل امر " است . مثلا فعل " بدان "
در فارسی " و اعلم " در عربی فعل امر است .
بسياری از تعبيرات كه در كتاب يا سنت آمده است به صورت فعل امر
است . در اينجا پرسشهای زيادی برای فقيه طرح میشود كه اصوليون بايد پاسخ
آن را روشن كنند . مثلا آيا امر دلالت بر وجوب میكند يا بر استحباب يا
بر هيچكدام ؟ آيا امر دلالت بر فوريت میكند يا براتراخی ؟ آيا امر دلالت
بر " مرش " میكند يا تكرار ؟
مثلا در آيه كريمه وارد شده است :
« خذ من اموالهم صدقة تطهرهم و تزكيهم بها و صل عليهم ان صلواتك سكن
لهم »( 1 ) .
از اموال مسلمين زكات بگير . به اين وسيله آنان را پاك و پاكيزه
میگردانی و به آنها " دعا كن " كه دعای تو موجب آرامش آنها است .
كلمه " صل " در آيه شريفه به معين " دعا كن " يا " درود بفرست "
است . در اينجا اين سؤال مطرح میشود كه آيا اولا دعا كردن كه با صيغه امر
فرمان داده شده واجب است يا نه ؟ به عبارت
ديگر آيا امر در اينجا دلالت بر وجوب میكند يا نه ؟ ثانيا آيا فوريت
دارد يا نه ؟ يعنی آيا واجب است بلافاصله پس از دريافت ماليات خدائی
( زكات ) درود فرستاده شود يا اگر فاصله هم بشود مانعی ندارد ؟ ثالثا
آيا يك بار دعا كردن كافی است يا اين عمل مكرر بايد انجام يابد ؟
اصوليون به تفصيل درباره همه اينها بحث میكنند و ما در اينجا مجال
بحث بيشتر نداريم . افرادی كه رشته فقه و اصول را به عنوان رشته اختصاصی
انتخاب كردهاند به تفصيل با آنها آشنا خواهند شد